Kwiat rumianku (Matricaria chamomilla) jest rośliną wykorzystywaną od wieków w medycynie. W starożytnej Grecji o tej roślinie pisał już Hipokrates, który zalecał to zioło jako remedium na przeziębienia. Współcześnie sięgamy po kwiat rumianku by wyleczyć różne dolegliwości. Roślina ta ma właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, pobudza przemianę materii, przyspiesza gojenie ran i neutralizuje toksyny bakteryjne. Posiada również działanie rozkurczające, rozszerza naczynia krwionośne, a także działa przeciwstresowo.
Rumianek zaliczany jest do gatunku roślin astrowatych. Jest ziołem uprawianym w Polsce oraz występuje w stanie dzikim w Europie. Można ten kwiat spotkać na terenie Kaukazu, Uralu, Afganistanu i Indii. Zawleczony został także do Australii i Ameryki Północnej.
Surowcem zielarskim są koszyczki, które są zrywane na początku kwitnienia w suche i słoneczne dni (przeważnie w czerwcu i lipcu). Tak pozyskany materiał rozkłada się na słońcu i suszy. Zawiera on najwięcej substancji czynnych i olejku eterycznego. Posiada też w swoim składzie flawonoidy, terpentynę, kumarynę, kwasy organiczne, śluzy, cholinę oraz składniki mineralne (potas, magnez, wapń).
W różnych kulturach rumiankowi przypisywano właściwości magiczne. Na dawnych ziemiach polskich dziewczęta, przede wszystkim z tego kwiatu, robiły wianki na noc świętojańską (Kupały). Rumianek miał zapewnić powodzenie w miłości. Podczas tej nocy wrzucano go również do rytualnych ognisk by odpędzić pecha w relacjach damsko-męskich.
Współczesna nauka udowodniła, iż rumianek nie jest skutecznym afrodyzjakiem, działa natomiast na różne dolegliwości. Napar z tej rośliny można stosować wewnętrznie, czyli pić, oraz zewnętrznie np. przemywać skórę.
Podrażnienia i stany zapalne spojówek
Dzięki zawartości substancji antyalergicznej (chamazulen) oraz łagodzącej (alfa-bisabolol) rumianek nadaje się do pielęgnacji podrażnień. Można zioło to stosować w stanie zapalnym spojówek. Kompres z rumianku przyniesie skuteczne ukojenie w tej dolegliwości.
Problemy skórne
Wymieniony wcześniej alfa-bisabolol, chamazulen oraz spiroeter posiada właściwości przeciwzapalne oraz przeciwbakteryjne. Okłady z rumianku stosowane są więc w zmianach trądzikowych (również tych niemowlęcych*), zmianach grzybiczych, oparzeniach i owrzodzeniach. Kompres z rumianku łagodzi świąd i podrażnienia suchej skóry. Umieszczony na bliźnie pomaga zagoić ranę oraz rozjaśnia skórę. W niektórych przypadkach pomaga w leczeniu łuszczycy.
Infekcje jamy ustnej i gardła
Znany nam już duet substancji – spiroeter i alfa-bisabolol, w połączeniu z rumiankowym olejkiem eterycznym, działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie na błonę śluzową jamy ustnej i gardła. Napar stosowany do płukania łagodzi infekcje w ich obrębie.
Ból brzucha
Herbatka rumiankowa posiada właściwości wiatropędne, łagodzi wzdęcia oraz wspomaga trawienie. Flawonoidy pozyskiwane z kwiatów działają rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit. Działanie antyseptyczne i rozkurczowe rumianku pomaga przy problemach z pęcherzem moczowym i nerkami. Opisywane zioło działa korzystnie także na wątrobę i woreczek żółciowy, poprawia przepływ żółci. Napar pity przy chorobie wrzodowej żołądka łagodzi objawy, a tym samym przynosi ulgę. Należy pamiętać także, że herbatka rumiankowa wypita po sytym posiłku pomoże w jego strawieniu.
Stres
Rumianek może pomóc zwalczyć lęki i zredukować przeżywany stres. To wszystko za sprawą apigeniny, która jest substancją należącą do flawonoidów. Herbata lub nalewka rumiankowa wypita przed snem pozwoli wyciszyć emocje i ułatwia zasypianie. Kąpiel z dodatkiem suszonych kwiatostanów również działa odprężająco, stanowi pierwszorzędną aromaterapię.
Kosmetyki
Rumianek jest częstym składnikiem kosmetyków pielęgnujących. Dodawany jest między innymi do szamponów i odżywek do włosów, balsamów, kremów i past do zębów. Ma działanie oczyszczające, zmiękczające, ujędrniające oraz wygładzające. Na bazie rumianku można sporządzić domowe kosmetyki takie jak np. tonik do twarzy, płukanki do włosów czy peelingi. W pielęgnacji włosów zapobiega przetłuszczaniu się skóry głowy, wypadaniu włosów, poprzez odżywienie i wzmacnianie cebulek, pomaga w walce z łupieżem.
* W przypadku trądziku niemowlęcego wykonujemy mocny napar z suszu lub z trzech torebek ekspresowych rumianku.
